Ik schrijf jullie bij het ochtendgloren, na een nacht waarin gedachten over robots die banen overnemen mij bezighielden. Mijn gedachten dwaalden af naar de invoering van een 20-urige werkweek, een toekomst waarin kunstmatige intelligentie (AI) en robots 24/7 saaie, zware en repetitieve taken uitvoeren.

Een toekomst waarin wij onze vrije tijd doorbrengen met, wellicht, navelstaren, of erger nog, werken voor het plezier. Ik geef toe dat dit utopisch klinkt, maar is dat echt zo?
Net als velen van jullie, hoor ik het lawaai van de werkgelegenheidspessimisten. Ze horen het geruis van AI en ze zijn bang. We hebben eerder dergelijk gejammer gehoord – tijdens de industriële revolutie, de golf van automatisering en bij het ontstaan van het internet.

En kijk nu eens: de arbeidsmarkt is overspannen, vacatures blijven langer open dan een pandemie lockdown.
Maar deze keer is het anders. En ik zeg dat niet om angst aan te wakkeren, maar om bewustzijn te creëren. De technologische revolutie van AI en robotica is geen onvoorspelbare aardbeving, maar een uitgelezen kans. Een kans om onze maatschappij en vooral onze werkweek opnieuw vorm te geven.

Het verlies van banen door AI en robotica is net zo zeker als het missen van de hoofdprijs in de Staatsloterij. Ja, we zullen banen verliezen – zoals bijvoorbeeld vrachtwagenchauffeurs, kassamedewerkers en data-analisten zullen moeten toezien hoe robots en algoritmes hun functies overnemen. Maar waarom zouden we niet streven naar iets beters dan simpelweg de volgende slachtoffers van technologische vooruitgang te worden?

Stel je voor: een werkweek van slechts twintig uur en toch rondkomen. Klinkt dat onmogelijk? Niet in een wereld waar AI en robots het zware werk op zich nemen. Dit is geen utopie, maar een haalbaar toekomstbeeld, als we bereid zijn om ons hiervoor in te zetten.

We hebben allemaal een rol te spelen in deze transformatie, maar vooral jullie hebben een cruciale rol. Het is tijd om af te stappen van de traditionele opvatting dat het behoud van banen voorop moet staan. In plaats daarvan moeten we streven naar welzijn. Onze maatschappelijke doelen moeten worden heroverwogen.

De sleutel tot een 20-urige werkweek ligt niet alleen in technologie, maar ook in onze bereidheid om te veranderen. Angst voor AI en robotica moet plaatsmaken voor ambitie en vooruitzicht. Wellicht kan een extra belasting op AI-producten en robotica een oplossing zijn.

Wat zeker is, is dat als we niets doen, de kloof tussen rijk en arm alleen maar groter zal worden. Dan verandert het ideaal van de 20-urige werkweek van een utopisch concept in een noodzakelijke overlevingsstrategie in een wereld van toenemende ongelijkheid.

Zonder ingrijpen zou dit het scenario kunnen zijn: een leger van robots neemt onze banen over, terwijl een kleine elite zich verrijkt. Ondertussen zitten de meesten van ons thuis, onze duimen draaiend en verlangend naar een betere toekomst. Of erger nog, we worden slaven van een economie die draait om meer, meer, meer, terwijl we minder en minder krijgen.

Maar er is ook een andere weg. Een weg waarin we het potentieel van AI en robotica benutten om een betere, eerlijkere samenleving te creëren. Een samenleving waarin we minder werken, maar toch meer welzijn ervaren. Een samenleving waarin een 20-urige werkweek niet een teken van luiheid is, maar een bewijs van vooruitgang.

Stel je voor: je werkt twintig uur per week, je doet werk dat je leuk vindt, werk dat voldoening geeft, en je houdt nog steeds genoeg tijd over voor je gezin, je vrienden, je hobby’s. Klinkt dat niet als een wereld waarin je wilt leven?

Dit is de toekomst die AI en robotica ons kunnen bieden. Maar alleen als we de juiste keuzes maken. Alleen als we de moed hebben om ons huidige systeem te veranderen, en te streven naar een samenleving die draait om welzijn, niet alleen om werk.

Daarom roep ik jullie op, de politiek, de samenleving, ons allemaal, om in actie te komen. We moeten de status quo niet accepteren, maar streven naar verbetering. De toekomst ligt in onze handen. En ik stel voor dat we de toekomst van de 20-urige werkweek omarmen. Een toekomst waarin welzijn belangrijker is dan werk, en waarin iedereen kan profiteren van de wonderen van AI en robotica.

Dit is de wereld die ik voor me zie. En hoe zit het met jullie? Zijn jullie klaar om deze droom werkelijkheid te maken?